بریکس Brix
در صنایع غذایی، خصوصاً در تولید و فرآوری مواد غذایی، اصطلاحات و معیارهای مختلفی برای اندازه‌گیری کیفیت و ترکیبات مواد غذایی استفاده می‌شوند. یکی از این معیارهای مهم، “Brix” یا همان درجه بریکس است. بریکس، در واقع واحدی برای سنجش مقدار مواد جامد محلول (قند، مواد معدنی، و سایر ترکیبات محلول) در یک محلول است.
تعریف بریکس
بریکس (Brix) یک واحد سنجش است که نشان‌دهنده غلظت مواد جامد محلول در یک مایع است. به بیان ساده، یک درجه بریکس معادل یک گرم مواد جامد (قندها و سایر مواد محلول) در ۱۰۰ گرم مایع است. به‌طور مثال، اگر مقدار بریکس یک رب گوجه‌فرنگی ۲۰ باشد، به این معنی است که ۲۰ درصد از وزن این محصول را مواد جامد محلول تشکیل می‌دهند و ۸۰ درصد آن آب است.
منشأ اصطلاح Brix
اصطلاح بریکس به افتخار فیزیکدان و شیمی‌دان آلمانی، آدولف فردیناند وینسل بریکس (Adolf Ferdinand Wenceslaus Brix) نامگذاری شده است. او یکی از اولین کسانی بود که به بررسی چگالی محلول‌های قندی پرداخت و رابطه‌ی بین چگالی و غلظت مواد قندی را کشف کرد. با گذشت زمان، سیستم بریکس به‌عنوان یک معیار استاندارد در اندازه‌گیری میزان قندها و سایر مواد محلول در مایعات به‌کار گرفته شد.
اندازه‌گیری بریکس
برای اندازه‌گیری بریکس از دستگاهی به نام رفرکتومتر (Refractometer) استفاده می‌شود. رفرکتومتر ابزاری است که بر اساس میزان انکسار نور در یک محلول، میزان بریکس آن را اندازه‌گیری می‌کند. این دستگاه در بسیاری از صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد.
خلاصه و نتیجه‌گیری
بریکس یکی از مهم‌ترین معیارهای کیفیت در صنایع غذایی است که تأثیر مستقیمی بر غلظت، طعم و ارزش غذایی این محصولات دارد. تولیدکنندگان با استفاده از این معیار می‌توانند محصولات با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای جهانی تولید کنند. در نهایت، میزان بریکس نه تنها برای تولیدکنندگان، بلکه برای مصرف‌کنندگان نیز معیاری برای انتخاب محصولی با کیفیت و مطلوب است.